Bursa’nın ikonikleşmiş hikayelerinden biri de Deli Ayten hikayesidir.

Ayten Şenaşık ya da Bursalıların tanıdığı isimle “Deli Ayten”, Bursa’nın ünlü Roman mahallesi olan Kamberler mahallesine gidip Deli Ayten heykelini görmek istiyorsanız, kentsel dönüşümle parka çevrilen yerde heykeli dikilen bir Roman kadını heykelini görebilirsiniz.

Nedir bu hemen hemen her Bursalının heykelini gördüğü veya hikayesini duyduğu kadının hikayesi, gelin öğrenelim.

Bursa’da çok ünlü olan Deli Ayten, sokak sokak dolaşmasıyla, Kapalıçarşı’da ki esnaflarla yaptığı diyaloglarla hatırlanır, tanınır. Kızdırıldığında taş da fırlattığı olmuştur. Sokaklarda rengarenk çantasıyla dolaşarak bazen davulunu bazen de cümbüşünü çalmasıyla bilinir.

Bu kadın hakkında bir çok rivayet vardır ama gerçek hikayesini pek bilen yoktur. Kesin olarak bilinen şey ise 57 yaşındayken 12 Mart 1992 günü Kızyakup mahallesinde bir başına ölü bulunmasıdır.

Halk tarafından en çok anlatılan hikayesi ise yaz geldiğinde Bursa halkının yazlık yerlere gitmesiyle oluşan çarşıların sakinleşmesi ile oluşan sessizlikle sokaklar Ayten’in cümbüşüyle seslenirmiş.

Ayten o cümbüşüyle müşteri de toplarmış o zamanın esnafı öyle söylüyor. Ayten hangi dükkanın önünde durursa o dükkana çok müşteri gelirmiş. Esnafta bundan faydalanmak için kendi dükkanlarının önüne Ayten’i çekmek istermiş. Ayten ise içinden geldiği gibi davranır kimseye kulak asmazmış.

Ayten’in bu şenlik içindeki yalnızlığını taşıyamaması onu deliliğe mi vurdurdu? Kim bilir, eğer yaşasaydı belki öğrenme şansımız olurdu.

Söylenenlere göre kimileri onun çok zengin bir İstanbullu ailenin kızıyken rahatsızlandığından dolayı Bursa’ya geldiğini söyler. Kimileri ise Selanik’ten göçen bir ailenin çocuğu olduğunu ve anne babasını yangında kaybettiğinden akıl sağlığını kaybettiğini söyler. Ama asıl hikayenin aşka dayandığını söylüyor Bursalılar.

Ayten’i delirten de aşk neydi?

Denilenlere göre Ayten henüz 16-17 yaşındayken kendisinden 5 yaş büyük olan Cümbüş Hasan isimli adama aşık oluyor. Birbirlerini sevmelerine rağmen oğlanın ailesi izin vermiyor evliliğe. Ayten kavuşamamazlıkla hasta oluyor. Doktorlar sevdiği adama kavuşursa belki düzelir ümidi verince aile 6 yıl sonra evliliğe izin verseler de bu evlilik Ayten’in aşktan yanan yüreğine su serpmez.

Bir şekilde evliliğe sürdürürler. Hasan, Ayten’e çantalar, rujlar hediye alır. Hasan yoksullukla Ayten’e dayanamaz ve evi terk eder. Meyhane masasında öldüğü haberi Ayten’e tez gelince Ayten, Hasan’dan kalan eşyalarıyla süslenerek kendinden bi’ haber sokaklarda Hasan’ı arar.

İşte buradan gelir, Deli Ayten’in aşkından delirdiği halleri Bursalıların gözlerinin önüne.